تا آخرین نفس ،حمایتت می کنم
تا آخرین نفس ،حمایتت می کنم
مبانی تحکیم خانواده در نگرش و سنت حضرت زهراسلام الله(2)
در مقاله ی قبل با عنوان همسری برترین بانو چهار نمونه از رفتارهای حضرت زهرا که می تواند سرمشق مناسبی برای همسران تبیانی باشد را بیان کردیم و در این مقاله چهار رفتار دیگر را بررسی می کنیم.
1- تواضع در برابر همسر
« معاشرت معروف » در روابط میان زن و مرد ، یکی دیگر از پایه‌های تحکیم و دوام خانواده به حساب می‌آید. در حسن معاشرت زن با شوهر، عامل تواضع ، عنصری چشمگیر و اساسی است. زن از عطوفت شوهرش لذت بیشتری می‌برد و مرد از محبت احترام‌آمیز زن، بیشتر محظوظ می‌شود. لیکن تواضع متناسب، از مواردی است که می‌تواند مرد را در زندگی خانوادگی، سرشار از رضایت خاطر و خشنودی نماید و به همه‌ی هستی او مراتب لذت همنشینی و انس با همسرش را بچشاند زیرا مفهوم « قوامیت تکوینی شوهر بر زن» ایجاب می‌کند که رفتار زن با شوهر خاضعانه‌تر و رفتار مرد با زن دلسوزانه‌تر باشد. حضرت فاطمه (س) با وجودی که کفو و همتای علی(ع) و دختر سرور کائنات است، در مقابل همسرش، تواضعی ستودنی دارد. به عنوان نمونه، وقتی در برابر شفاعت علی(ع) از خلیفه که برای عیادت او اذن می‌خواستند ، قرار می‌گیرد ، با این عبارت متواضعانه پاسخ می‌فرماید: «یا علی، البیت بیتک و انا امتک»، «علی جان، خانه خانه‌ی توست و من کنیز توام.» (بابازاده، 1376: ص255)
تواضع متناسب، از مواردی است که می‌تواند مرد را در زندگی خانوادگی، سرشار از رضایت خاطر و خشنودی نماید و به همه‌ی هستی او مراتب لذت همنشینی و انس با همسرش را بچشاند .
2- ابراز و اظهار محبت به همسر
یکی دیگر از نکات بسیار قابل توجه در روابط میان زن و شوهر، اظهار محبت به همسر است. در بنیان خانواده‌هایی که با وجود عامل محبت از فرآیند اظهار محبت، به خوبی استفاده نمی‌شود ، اندک اندک خدشه‌ها و خلل‌هایی به وجود می‌آید. دانستن محبت دو همسر به یکدیگر کافی نیست؛ شنیدن کلمات محبت‌آمیز از لوازم یک زندگی موفق زناشویی است. این نیاز متقابل زن و شوهر به اظهار محبت در مقابل یکدیگر، باید به بهترین نحو پاسخ‌گویی شود.
در زندگی حضرت فاطمه (س)، عبارات محبت‌آمیز و احترام‌آمیز به علی(ع) بسیار است؛ از جمله ایشان در عبارتی خطاب به همسرشان در مقام اظهار محبت می‌فرماید: «روحی لروحک الفداء و نفسی لنفسک الوقاء» (حائری مازندرانی، 1374: ج1، ص196)، «روح من فدای روح تو باد و جان من سپر بلای جان تو باشد.»
3- حمایت و دفاع از همسر
یکی از مهمترین شاخصه‌هایی که می‌تواند در ژرفابخشی محبت و در نتیجه در استحکام خانواده مؤثر باشد ، حمایت و دفاع از همسر است. مسلم است که در هر زندگی خانوادگی، زن و شوهر غیر از نقش همسری، در سایر روابط اجتماعی یا سیاسی و...، نقش‌های دیگری نیز بر عهده دارند و هیچ قلعه و دژی مستحکم‌تر از قلعه‌ی خانواده نمی‌تواند مدافع یک انسان در سختی‌ها، آسیب‌های اجتماعی و... باشد. حمایت هر یک از زوجین از دیگری و تجلیل و قدردانی از تلاش‌ها و زحمات وی، از جمله‌ی این امور است.
حضرت فاطمه (س) هم حامی علی(ع) بود و هم همسر وی و از آن‌جا که این بانو در همه‌ی خیرات و صالحات، پیشتازترین فرد امت محسوب می‌شد، در امر دفاع از ولایت نیز، والاترین جان‌فشانی‌ها را به ساحت کبریایی خداوند تقدیم کرد. یکی از نمونه‌های منقلب کننده‌ی دفاع فاطمه (س) از همسرش، در جریانی است که علی(ع) را با اکراه و اجبار برای اخذ بیعت به مسجد مدینه می‌بردند. در روایت است که بانوی دو عالم(س)، برای دفاع از همسر به درب مسجد آمد و جلوه‌های به یاد ماندنی‌ای از ایثار و فداکاری از خویش در تاریخ بر جای گذاشت. برای نمونه، این فراز شریف از وی در یاوری علی(ع) نقل می‌شود: « به خدا سوگند ای سلمان، از درب مسجد مدینه پا بیرون نمی‌گذارم تا آن‌که پسرعموی خود را با چشمان خودم سالم ببینم.»(شیخ مفید، 1374: ص181)
4- زینت ظاهر و باطن برای همسر
یکی از اصول حاکم بر خانواده‌ی آرمانی، آراستگی ظاهر و باطن همسران برای یکدیگر است. علی (ع) می‌فرماید: «جمال الباطن، حسن‌السریرة» (غرر الحکم، 1377: ص41)، «زیبایی باطن ، در حسن نیت و زیبایی درون است.» دل و جان فاطمه (س)، در کمال حسن نیت، خلوص و صمیمیت نسبت به همسر بزرگوارش بود و حسن سریره‌ی او جمیل‌ترین زیبایی‌های باطنی را در برابر چشمان مبارک علی(ع) به تماشا می‌گذاشت.
باید توجه داشت، چنان‌که فردی از نعمت جمال ظاهر برخوردار نباشد، اولاً با هنرمندی و ظرافت خاصی می‌تواند به آراستگی و حسن خویش بیفزاید ثانیاً با ظرایف و طرایفی که در جلوه‌گری‌های رفتـار خود طراحی می‌کنـد ، می‌توانـد بـه حسن سـلوک و جمال بـاطن دسـت یابد. بـه عنوان مثـال، لبخنـد زینـت چهره اسـت ، نگاه مهربان، زینت چهره است و می‌تواند بر جمال ظاهر و باطن بیفزاید. گشادگی چهره و بشاشیت وجه نیز، نوعی زینت چهره است. در روایت، یکی از خصوصیات زنان با فضیلت، درخشندگی چهره معرفی شده است: (کلینی، 1362: ج5، ص324)
حضرت فاطمه (س) به عنوان زینت و استحباب، انگشتری به دست می‌کردند و از قول رسول خدا(ص) انگشتر را تبلیغ می‌فرمودند: «قالت فاطمه(س)، قال رسول‌الله(ص): من تختم بالعقیق لم یزل یری خیری» (حرعاملی، 1367: ج3، ص40)، «هرکس انگشتری عقیق به دست کند، همواره خیر می‌بیند.»
امیرمؤمنان(ع) در اشاره به آراستگی ظاهر و باطن فاطمه (س) می‌فرمود: «و لقد کنت انظر الیها، فتنکشف عنی الهمم و الاحزان» (مجلسی، 1404ق: ج43، ص134)، «هرگاه به او می‌نگریستم، همه‌ی ناراحتی‌ها و غم‌هایم برطرف می‌شد.»
گردآوری : داوودی منبع: پرسمان - پیام زن